Jak to jest mieć Pecha, tudzież jak to Pech ma ciebie - Martyna Raduchowska "Szamanka od umarlaków"

   Kiedy byłam jeszcze młoda i piękna (czyli tak do dwunastego roku życia), należałam do niemałej grupy czytelników, którzy odnajdywali największą radość z szybko toczącej się akcji i dużej ilości zabawnych dialogów, natomiast przemyślenia wewnętrzne bohaterów czy też, nie daj Boże, opisy przyrody powodowały lekkie zniecierpliwienie, ewentualnie dyskretne ziewanie. Wszystko to zmieniło się jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki po lekturze "Władcy pierścieni" J.R.R.Tolkiena, która nie tylko otworzyła moje oczy na świat literatury fantastycznej, ale i odkryła przede mną piękno szczegółowych opisów stworzonego świata, zjawisk przyrody i uczuciowego wnętrza postaci książkowych. Od tego czasu na ocenę większości przeczytanych pozycji ogromny wpływ mają właśnie te elementy i choćby opowieść była sama w sobie ciekawa, a dialogi bohaterów inteligentne i zabawne, że boki zrywać, bez dobrej kreacji świata, w którym przyszło postaciom przebywać, ocena ta zawsze będzie zaniżona.

    Czemu zamęczyłam Was tym przydługim wstępem? Ano właśnie temu, że książka, o której jest ta recenzja, nie sprostała wyżej wymienionemu wymaganiu i tym samym nie spełniła pokładanych w niej nadziei.

   "Szamanka od umarlaków" Martyny Raduchowskiej to pozycja z gatunku urban fantasy, dziejąca się we współczesnym nam Wrocławiu, lecz poruszająca tematy bynajmniej nie codzienne, gdyż jej główna bohaterka, Ida Brzezińska, widzi duchy zmarłych, a także, jak się okazuje, potrafi przewidzieć śmierć. Po pewnym wydarzeniu, w które zaplątana była zakrapiana impreza w akademiku, zagubiona i przerażona dziewczyna trafia wreszcie pod skrzydła swojej ciotki Tekli i tam dowiaduje się, co tak naprawdę oznacza bycie szamanką od umarlaków i czym się to je.

   Książka opowiada o szkoleniu Idy na szamankę i o jej pierwszej "sprawie". Dowiadujemy się, skąd się biorą harpie, dlaczego wchodzenie w lustra jest niebezpieczne i jak się nazywa biuro rządowe, które zajmuje się sprawami nadnaturalnymi. Wydawałoby się, że to wystarczy do stworzenia książki pełnej akcji i ciekawego świata, a tym samym do zapewnienia czytelnikowi dobrej zabawy. Niestety, o ile postaci, o których zaraz powiem więcej, są interesujące i bez wątpienia stanowią najmocniejszy punkt opowieści, o tyle cała reszta kuleje.

   Może zacznę pozytywnie. Główna bohaterka, Ida, choć miejscami denerwująca, sprawdza się jako heroina historii tego typu. Wygadana, złośliwa, nie głupia, choć niekiedy można mieć co do tego wątpliwości, jak już coś robi, to stara się to robić dobrze. A że Pech, którego ma (choć może lepiej powiedzieć, że to Pech ma Idę), rzuca kłody pod jej stopy? Cóż, takie życie, nie można mieć nadnaturalnych zdolności i za nie nie zapłacić. Jej ciotka, Tekla, to również kobietka charakterna, mówiąca do Idy w trzeciej osobie, co osobiście przypadło mi do gustu, bo nadało tej postaci smaczku i indywidualności. Gryzak - słodki Łapacz snów, którego zadaniem jest między innymi zjadać koszmary Idy, kojarzył mi się niestety z Pokemonem. Niestety, bo choć do samych Pokemonów nic nie mam, to obecność jednego z nich w tej opowieści pasowała mi jak pięść do oka. O reszcie postaci właściwie można powiedzieć to, że były, bez wątpienia poznać je lepiej będzie można w części drugiej.

   To, co najbardziej mi przeszkadzało w "Szamance od umarlaków" i nie pozwalało czerpać takiej przyjemności z czytania, na jaką miałam nadzieję, była kreacja świata, w którym dzieje się (minimalna zresztą) akcja książki, a raczej tej kreacji brak. Ja wiem, że to urban fantasty, ja rozumiem, że Wrocław jaki jest, każdy Polak wie. Mimo tego miałam wrażenie, że nie istnieje on poza dwu może metrową bańką, otaczającą główną bohaterkę. Nie ma w książce pół opisu ulicy, przyroda wspominana jest tylko przy okazji burzy, która się nad głową naszej heroiny zbiera. Podczas czytania miałam wrażenie, że oprócz Idy i osób w danym momencie najbliżej się jej znajdujących Wrocław to wymarłe miasto. Zresztą mogłoby to być jakiekolwiek miejsce na ziemi, Bzdzin Dolny w Polsce czy Nowy Jork lub Tokio, jeden kit. Wszystko naokoło było pozbawione osobowości i koloru, jak przestrzeń zasnuta gęstą mgłą, z której zarysy budynków i ludzi wynurzały się tylko wtedy, gdy zbliżała się do nich Ida.

   Weźmy choćby taką uczelnię, na której bohaterka studiuje (choć wiemy o tym właściwie tylko z jednego czy dwóch zdań, w których skarży się na sesję). Coś, o czym Ida marzyła, dla czego praktycznie uciekła z domu, nie odgrywa żadnej roli w jej życiu. Początkowo zamieszkała w akademiku i zarabiała tam sobie na boku jako wróżka. I co? I nic, jak tylko przeniosła się do domu ciotki, akademik i mieszkający w nim studenci, z którymi przecież jednak jakąś interakcję Ida miała, wyparowują, by nigdy już w książce nie powrócić.

   Wszystko to sprawiło, że nawet wtedy, gdy akcja przyspieszyła i nabrała kolorów, ja nadal czułam przede wszystkim irytację, że czegoś brakuje, że tu przydałby się lepszy opis sytuacji, a tam bardziej szczegółowe zarysowanie wydarzeń.

   Szkoda, bardzo wielka szkoda, że opowieść z potencjałem i niezłym pomysłem, mogę po przeczytaniu podsumować jednym zdaniem: mogło być dobrze, a wyszło przeciętnie. I choć jestem ciekawa, co też Pech tym razem wymyśli i jak sprawa z lustrem się rozwiąże, to nie jestem pewna, czy z czystym sumieniem mogłabym polecić tę pozycję komukolwiek, kto lubi coś więcej niż uszczypliwych bohaterów. Ja natomiast cieszę się, że kupiłam wersję elektroniczną książki, bo choć okładka prezentuje się wspaniale, to miejsca na półce, które "Szamanka od umarlaków" by zajęła, byłoby mi żal.

tytuł: Szamanka od umarlaków
cykl: Szamanka od umarlaków (tom 1)
autor: Martyna Raduchowska
wydawnictwo: Uroboros
liczba stron: 416



ocena: ★★★☆☆